Φυσιολογία Ι (Ε)
Παύλος Ρήγας
Το εργαστηριακό μάθημα της Φυσιολογίας Ι στοχεύει στην πρακτική εφαρμογή αρχών και εννοιών που παρουσιάζονται στο αντίστοιχο θεωρητικό μάθημα. Ξεκινώντας από το κύτταρο και την περιγραφή του ως δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής υπογραμμίζεται τόσο η ποικιλομορφία τους όσο και η κοινή, βασική, τους οργάνωση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κυτταρική μεμβράνη καθώς η διακίνηση μορίων μέσω αυτής εισαγάγει τους φοιτητές στις έννοιες της διάχυσης και της ώσμωσης. Η ενότητα του κυττάρου ολοκληρώνεται με την άσκηση της χρήσης του φωτεινού μικροσκοπίου. Η ώσμωση προϋποθέτει διαφορετικές ωσμωτικότητες. Ορίζεται η ωσμωτικότητα του πλάσματος του αίματος που με τη σειρά της ορίζει την τονικότητα των διαλυμάτων (ισότονο, υπότονο, υπέρτονο διάλυμα). Τονίζεται η σημασία της ρύθμισης της ωσμωτικότητας του πλάσματος και περιγράφονται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί που τη διασφαλίζουν. Το μάθημα συνεχίζεται με την ενότητα του αίματος. Μετά την γενική εισαγωγή στη λειτουργία και σύσταση του αίματος γίνεται ειδική αναφορά στον ορισμό, την κλινική σημασία και τη μέτρηση των ακόλουθων τριών πολύ σημαντικών παραμέτρων του αίματος με ιδιαίτερη σημασία στην κλινική (νοσηλευτική) πράξη: αιματοκρίτης, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών και ομάδες αίματος. Το αίμα το διεδέχεται το μάθημα της καρδιάς και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Η ανατομία της καρδιάς περιγράφεται διεξοδικά και σε στενή συνάφεια με τη λειτουργία του στα πλαίσια του κυκλοφορικού συστήματος: τη ροή δηλαδή του αίματος πρός και από την καρδιά σε κάθε κύκλο λειτουργίας του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο σύστημα παραγωγής και αγωγής (ερεθισματαγωγό σύστημα) της καρδιάς ως η πηγή του ηλεκτρικού σήματος που παράγει και που ανιχνεύεται στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ακολουθεί η περιγραφή των βασικών αρχών του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, γίνεται επίδειξη της τοποθέτησης των ηλεκτροδιών στο σώμα και της χρήσης του παλμογράφου. Στο τέλος παρουσιάζεται και ερμηνεύεται ηλεκτροφυσιολογικά το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η αναφορά στο κυκλοφορικό σύστημα κλείνει με την εισαγωγή στις βασικές αρχές της αρτηριακής πίεσης και με την επίδειξη της χρήσης του πιεσομέτρου. Η σειρά αυτών των εργαστηριακών μαθημάτων ολοκληρώνεται με το αναπνευστικό σύστημα περιγράφοντας την ανατομία και τη λειτουργία του με ιδιαίτερη αναφορά στα αναπνευστικά μεγέθη των πνευμονικών όγκων και των χωρητικοτήτων των πνευμόνων. Ακολουθεί η επίδειξη μετρήσεων για την αξιολόγηση της λειτουργίας των πνευμόνων: σπιρομέτρηση, καμπύλη κορεσμού της αιμοσφαιρίνης και οξυμετρία.
ΛιγότεραΤο εργαστηριακό μάθημα της Φυσιολογίας Ι στοχεύει στην πρακτική εφαρμογή αρχών και εννοιών που παρουσιάζονται στο αντίστοιχο θεωρητικό μάθημα. Ξεκινώντας από το κύτταρο και την περιγραφή του ως δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής υπογραμμίζεται τόσο η ποικιλομορφία τους όσο και η κοινή, βασική, τους οργάνωση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κυτταρική μεμβράνη καθώς η διακίνηση μορίων μέσω αυτής εισαγάγει τους φοιτητές στις έννοιες της διάχυσης και της ώσμωσης. Η ενότητα του κυττάρου ολοκληρώνεται με την άσκηση της χρήσης του φωτεινού μικροσκοπίου. Η ώσμωση προϋποθέτει διαφορετικές ωσμωτικότητες. Ορίζεται η ωσμωτικότητα του πλάσματος του αίματος που με τη σειρά της ορίζει την τονικότητα των διαλυμάτων (ισότονο, υπότονο, υπέρτονο διάλυμα). Τονίζεται η σημασία της ρύθμισης της ωσμωτικότητας του πλάσματος και περιγράφονται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί που τη διασφαλίζουν. Το μάθημα συνεχίζεται με την ενότητα του αίματος. Μετά την γενική εισαγωγή στη λειτουργία και σύσταση του αίματος γίνε
Το εργαστηριακό μάθημα της Φυσιολογίας Ι στοχεύει στην πρακτική εφαρμογή αρχών και εννοιών που παρουσιάζονται στο αντίστοιχο θεωρητικό μάθημα. Ξεκινώντας από το κύτταρο και την περιγραφή του ως δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής υπογραμμίζεται τόσο η ποικιλομορφία τους όσο και η κοινή, βασική, τους οργάνωση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κυτταρική μεμβράνη καθώς η διακίνηση μορίων μέσω αυτής εισαγάγει τους φοιτητές στις έννοιες της διάχυσης και της ώσμωσης. Η ενότητα του κυττάρου ολοκληρώνεται με την άσκηση της χρήσης του φωτεινού μικροσκοπίου. Η ώσμωση προϋποθέτει διαφορετικές ωσμωτικότητες. Ορίζεται η ωσμωτικότητα του πλάσματος του αίματος που με τη σειρά της ορίζει την τονικότητα των διαλυμάτων (ισότονο, υπότονο, υπέρτονο διάλυμα). Τονίζεται η σημασία της ρύθμισης της ωσμωτικότητας του πλάσματος και περιγράφονται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί που τη διασφαλίζουν. Το μάθημα συνεχίζεται με την ενότητα του αίματος. Μετά την γενική εισαγωγή στη λειτουργία και σύσταση του αίματος γίνε
Το κύτταρο αποτελεί την δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής και χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλη ποικιλομορφία, αφού δομή και λειτουργία είναι στενά συνυφασμένα και διαφορετικά κύτταρα επιτελούν διαφορετικές λειτουργίας. Η επιλεκτική έκφραση των γονιδίων εξηγεί πως μπορούν να διαφέρουν τόσο πολύ τα κύτταρα παρόλο που μοιράζονται το ίδιο γενετικό υλικό. Παρά τις μορφολογικές και λειτουργικές τους διαφορές τα κύτταρα χαρακτηρίζονται από κοινή οργάνωση. Στα πλαίσια του μαθήματος περιγράφεται ο ρόλος των κυτταρικών οργανιδίων και επιχειρείται η λειτουργική τους σύνδεση. Τέλος γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη δομή και λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης, καθώς και στους μηχανισμούς με τους οποίους ουσίες διαπερνούν την κυτταρική μεμβράνη.
Στόχοι Ενότητας
Οι στόχοι της ενότητας είναι οι φοιτητές:
- Να αντιληφθούν την μεγάλη ποικιλομορφία των κυττάρων, αλλά ταυτόχρονα και τα κοινά γνωρίσματα οργάνωσής τους (ποικίλουν, αλλά έχουν και κοινά)
- Να κατανοήουν πως επιτυχγάνεται η πικιλομορφία των κυττάρων παρόλο που μοιράζονται το ίδιο γενετικό υλικό
- Να συσσχετίζουν τη λειτουργία των κυτταρικών οργανιδίων
- Να συσχετίσουν τη δομή της κυτταρικής μεμβράνης με τη λειτουργία της διάχυσης και της ενδο-/εξω-κυττάρωσης
- Να εξοικειωθούν με τη χρήση του φωτεινού μικροσκοπίου
Λέξεις Κλειδιά
Κύτταρο, κυτταρικά οργανίδια, κυτταρική μεμβράνη, διάχυση, φωτεινό μικροσκόπιο
Στόχος αυτής της ενότητας είναι να εξοικειώσει τον φοιτητή με την έννοια της ώσμωσης και τη σημασία της. Αντιπαραβάλλονται οι έννοιες διάχυση και ώσμωση, καθώς και συγκέντρωση και ωσμωτικότητα. Περιγράφεται ο υπολογισμός της ωσμωτικότητας γενικά και η ωσμωτικότητα του πλάσματος ειδικότερα. Επιπλέον, περιγράφονται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί της ωσμωτικότητας του πλάσματος, τόσο σε φυσιολογικές καταστάσεις όπως η διούρηση και η δίψα (ρόλος αντιδιουρητικής ορμόνης και αλδοστερόνης), όσο και σε παθολογικές καταστάσεις όπως η αιμορραγία. Τέλος, παρουσιάζονται παραδείγματα υδάτινων διαλυμάτων που χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη, όπως σακχαρούχα και χλωριούχα διαλύματα.
Στόχοι Ενότητας
Οι στόχοι της ενότητας αυτής είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν:
- Πώς διαφοροποιείται η διάχυση από την ώσμωση;
- Πώς υπολογίζεται η ωσμωτικότητα ενός διαλύματος; Ισότονο, υπότονο και υπερτονο διάλυμα.
- Πώς ορίζεται και από τι εξαρτάται η ωσμωτικότητα πλάσματος
- Ομοιοστατικοί μηχανισμοί της ωσμωτικότητας του πλάσματος
- Υδάτινα διαλύματα που χρησιμοποιούνται στη κλινική πράξη.
- Υπολογισμός ωσμωτικότητας διαλυμάτων: Γιατί ο φυσιολογικός ορός (0.9% NaCl) είναι ισότονο διάλυμα;
Λέξεις Κλειδιά
Ώσμωση, ωσμωτικότητα, ωσμωτική πίεση, ισότονα, υπότονα, υπέρτονα διαλύματα, κυτταρική αφυδάτωση, κυτταρικό οίδημα, ομοιοστατικοί μηχανισμοί της ώσμωσης, σακχαρούχα και χλωριούχα διαλύματα
Αφού προηγηθεί μια γενική εισαγωγή στη λειτουργία του αίματος και τη σύστασή του, περιγράφονται αναλυτικότερα τα μέρη που το αποτελούν: έμμορφα συστατικά (ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, και αιμοπετάλια) και πλάσμα. Εν συνεχεία η ενότητα εστιάζει στους τρείς βασικούς της μαθησιακούς της στόχους: (α) Τον αιματοκρίτη: Ορισμός αιματοκρίτη και η κλινική σημασία του αιματοκρίτη: παράγοντες που τον επηρεάζουν. Άσκηση: Μέτρηση αιματοκρίτη. (β) Την Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών (ΤΚΕ): Ορισμός ΤΚΕ και η κλινική σημασία της ΤΚΕ: παράγοντες που την επηρεάζουν. Άσκηση: Μέτρηση ΤΚΕ. (γ) Ορισμός ομάδων αίματος: Συστήματα ΑΒΟ και Rhezus και η κλινική τους σημασία: μεταγγίσεις αίματος. Άσκηση: Προσδιορισμός ομάδων αίματος.
Στόχοι Ενότητας
Οι στόχοι της ενότητας αυτής είναι οι φοιτητές
Να κατανοήσουν:
- Ορισμός αιματοκρίτη. Παράγοντες που τον επηρεάζουν.
- Ορισμός Ταχύτητας Καθίζησης Ερυθρών ΤΚΕ). Παράγοντες που την επηρεάζουν.
- Ορισμός Ομάδων Αίματος: Συστήματα ΑΒΟ και Rhezus.
- Συμβατότητα μεταγγίσεων αίματος.
Να μπορούν:
- Να μετρήσουν τον αιματοκρίτη
- Να μετρήσουν την Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών
- Να προσδιορίσουν την Ομάδα Αίματος
Λέξεις Κλειδιά
Αίμα, έμμορφα συστατικά, πλάσμα, αιματοκρίτης, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών, ομάδες αίματος, μεταγγίσεις αίματος
Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές εξοικειώνονται με τη λειτουργία της αναπνοής. Αφού προηγηθεί μια σύντομη αναφορά στην ανατομία τους αναπνευστικού συστήματος και στη φυσική της αναπνοής, δηλαδή στο πώς δημιουργούνται διαφορές της πίεσης ώστε να γίνει η ανταλλαγή αερίων, περιγράφονται τα λειτουργικά μεγέθη της αναπνοής: οι αναπνευστικοί όγκοι και οι χωρητικότητες. Ακολουθεί η περιγραφή της σπιρομέτρησης, της καμπύλης κορεσμού της αιμοσφαιρίνης και της οξυμετρίας, όλες τους μετρήσεις που χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη για την αξιολόγηση της αναπνευστικής λειτουργίας. Το μάθημα ολοκληρώνεται με την άσκηση της σπιρομέτρησης.
Στόχοι Ενότητας
Στόχος της ενότητας είναι οι φοιτητές:
- Να γνωρίζουν πως η σχέση των πιέσεων μεταξύ ατμοσφαιρικού αέρα και του εσωτερικού της θωρακικής κοιλότητας προκειμένου διασφαλίζει την εισροή αέρα από το περιβάλλον προς το εσωτερικό του θώρακα και αντιστρόφως.
- Να έχουν καταλάβει και να μπορούν να ορίσουν τα αναπνευστικά μεγέθη (τους πνευμονικούς όγκους αέρα και τις χωρητικότητες των πνευμόνων).
- Να γνωρίζουν τι είναι σπιρομέτρηση και πως διαβάζουμε ένα σπιρογράφημα.
- Να γνωρίζουν πως να διαβάζουν την καμπύλη κορεσμού της αιμοσφαιρίνης με οξυγόνο και να καταλαβαίνουν τη σημασία της στη φυσιολογία.
Λέξεις Κλειδιά
Αναπνοή, έσω και έξω αναπνοή, πνεύμονες, διαφορά πίεσης, πνευμονικοί όγκοι, πνευμονικές χωρητικότητες, σπιρομέτρηση, καμπύλη κορεσμού αιμοσφαιρίνης, οξυμετρία
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 10159
Αρ. Προβολών : 25903
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -
