Προαπαιτούμενα
- Προαπαιτούμενο μάθημα: «Οργανική Χημεία της Συντήρησης» μάθημα θεωρίας Β’ εξαμήνου. (Ν1-2010)
- Εκτός της Οργανικής Χημείας, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει εν γένει να έχουν καλή γνώση Γενικής Χημείας (ζητήματα που αφορούν διαμοριακούς και ενδομοριακούς χημικούς δεσμούς), ειδικών κεφαλαίων Φυσικοχημείας (διαλύτες, εκχύλιση, ενέργεια χημικών αντιδράσεων, κινητική και στοιχεία θερμοδυναμικής).
Περιεχόμενα Μαθήματος/ Ενότητες
1. Γνωριμία με το εργαστήριο Επιστήμης Υλικών ΙΙ
2. Γεωμετρία των μορίων στα οργανικά υλικά
3. Διαλυτότητα
4. Προσδιορισμός της οξύτητας των λαδιών
5. Σαπωνοποίηση λιπαρών υλών
6. Τασιενεργά και απορρυπαντική δράση
7. Χημικές Ιδιότητες Πρωτεϊνικών Υλικών
8. Απομόνωση της καζεΐνης από το γάλα και ιδιότητές της
9. Χημικές Ιδιότητες Υδατανθρακικών υλικών
10. Πολυμερή. Σύνθεση του Nylon 6,10
11. Οργανικές χρωστικές. Εκχύλιση ινδιγοειδών χρωστικών σε οργανικούς διαλύτες.
12. Θερμικές μεταβάσεις των πολυμερών. Υαλώδης μετάβαση και τήξη
13. Εργαστηριακό διαγώνισμα
Μαθησιακοί Στόχοι Μαθήματος
Βασικός στόχος: να χρησιμοποιηθεί η γνώση της χημικής σύστασης και δομής που απέκτησαν οι εκπαιδευόμενοι από την «Οργανική Χημεία της συντήρησης» (προαπαιτούμενο) στην αναγνώριση των ιδιοτήτων στα μέσα και υλικά που υπάρχουν στα έργα τέχνης αλλά και σε εκείνα που χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση των προηγουμένων.
Πιο συγκεκριμένα, μετά το τέλος του μαθήματος οι σπουδαστές θα πρέπει να είναι σε θέση:
(α) αναγνωρίζουν βασικές κατηγορίες οργανικών υλικών βάσει της φυσικοχημικής συμπεριφοράς και ιδιοτήτων τους
(β) να επιλέγουν το κατάλληλο και συμβατό υλικό σε συνάρτηση με το είδος των χημικών ενώσεων που απαντώνται στα προς συντήρηση υλικά.
(γ) να καθορίζουν την ορθή χρήση και εφαρμογή οργανικών υλικών συντήρησης επί τη βάσει των φυσικών και χημικών τους ιδιοτήτων.
Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη
- Callister, W. D., Επιστήμη και Τεχνολογία των Υλικών, Εκδ. Τζιόλα, Θεσσαλονίκη 2003
- Ιωακείμογλου Ε., Τα οργανικά υλικά στην τέχνη και την αρχαιολογία, Εκδ. Ίων, 2011
- Horie, V; Materials for Conservation. Butterworth-Heinemann 1987
Ruhemann, H; The Cleaning of Paintings ,Faber and Faber 1968 - McMurry John, Οργανική Χημεία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012 (ενιαίος τόμος).
- Σπηλιόπουλος Ιωακείμ, Βασική Οργανική Χημεία, 2008, Εκδ. Σταμούλη ΑΕ
- Mills J. S., The Organic Chemistry of Museum Objects, 2nd, Butterworth-Heinemann, Oxford., 2004, σελ. 31-48
- D. L. Nelson, M. Cox, Lehninger Βασικές αρχές Βιοχημείας, 4η έκδοση, Ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδη, 2007
- M. Berg, J. L. Tymoczko, L. Stryer, Biochemistry, 5th ed., W. Freeman and Company, 2002
- Moncrieff, A. and; Weaver, G; Science for Conservators Book 2: Cleaning. Conservation Unit/Routledge 1987
- Torraca, G; Solubility and solvents for conservation problems. ICCROM, Rome 1978
- Hedley, G; Solubility parameters and varnish removal: a survey. The Conservator, 4 (1980) 12-18
- Centeno, S. A. and Mahon, D., "The Chemistry of Aging in Oil Paintings: Metal Soaps and Visual Changes." The Metropolitan Museum of Art Bulletin’’, Summer 2009, pp. 12-19],
- Boon J. and. Ferreira, E. S. B. Eds, Reporting Highlights; De Mayerne Programme, NWO, The Hague, 2006.
- Isolation of casein from milk, Austin Peay State University Department of Chemistry, 2011
- Isolation and Identification of Casein From Milk Course Notes, D. Spurlock, Indiana University Southeast, 2013.
- R. Krishnaswamy and C. N. Sundaresan, Fascinating Organic Molecules from Nature: 2. The Blue of Blue Jeans and Royal Purple, Resonance, Nov. 2012
- F. Schatz , “Indigo and Tyrian Purple – In Nature and in the Lab”, J. Chem. Educ.78 (11) , pp. 1442-1443
- J. Cooksey , “Tyrian Purple : 6,6'-Dibromoindigo and Related Compounds”, Molecules6 (9) , pp. 736-769 (2001) ; Figure 2 , p. 745
- Schilling M. R., The Glass Transition of Materials Used in Conservation, Studies in Conservation, Vol. 34, No. 3 (Aug., 1989), pp. 110-116
- Hammer, A., Usercom, Thermal Analysis, Information for Users, 2010 (1), 1-6, Mettler Toledo
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Callister, W. D., Επιστήμη και Τεχνολογία των Υλικών, Εκδ. Τζιόλα, Θεσσαλονίκη 2003
- Ιωακείμογλου Ε., Τα οργανικά υλικά στην τέχνη και την αρχαιολογία, Εκδ. Ίων, 2011
- Horie, V; Materials for Conservation. Butterworth-Heinemann 1987
Ruhemann, H; The Cleaning of Paintings ,Faber and Faber 1968 - Mills J. S., The Organic Chemistry of Museum Objects, 2nd, Butterworth-Heinemann, Oxford., 2004, σελ. 31-48
- McMurry John, Οργανική Χημεία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012 (ενιαίος τόμος).
- Σπηλιόπουλος Ιωακείμ, Βασική Οργανική Χημεία, 2008, Εκδ. Σταμούλη ΑΕ
- D. L. Nelson, M. Cox, Lehninger Βασικές αρχές Βιοχημείας, 4η έκδοση, Ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδη, 2007
- M. Berg, J. L. Tymoczko, L. Stryer, Biochemistry, 5th ed., W. Freeman and Company, 2002